εργαλείο που από εκεί μπορούμε να κάνουμε τους σκληρούς μας Δίσκους σχεδόν ότι θέλουμε ! Μπορούμε να κάνουμε format σε ένα δίσκο, μπορούμε να τον ‘’κόψουμε’’ σε πολλούς μικρότερους δίσκους, να του αλλάξουμε γράμμα, να επεκτείνουμε το μέγεθος ενός σκληρού δίσκου ή να το συρρικνώσουμε, να τον διαγράψουμε ώστε να μη φαίνεται στο σύστημα ή να τον επαναφέρουμε να φαίνεται πάλι στο σύστημα. Μπορούμε επίσης να φτιάξουμε μια συστοιχία RAID, δηλαδή να έχουμε πάνω από ένα δίσκο, συνήθως δύο ή τέσσερις και να φαίνονται ως ένας και άλλα πολλά, τα οποία θα δούμε στο παρόν άρθρο.
Στο παρόν άρθρο θα δούμε επίσης τις μορφοποιήσεις των σκληρών δίσκων και πότε αυτές είναι σε κάθε περίπτωση χρήσιμες.
Το τι ακριβώς είναι ένας σκληρός δίσκος τι ακριβώς κάνει και πως εξελίχθηκε από τότε που πρωτοεμφανίστηκε, το είδαμε σε προηγούμενο άρθρο μας το οποίο βρίσκεται εδώ http://electricalnews.gr/texnologia/ypologistes/hardware/item/536-skliros-diskos-hdd
Ανοίγοντας τον υπολογιστή μας συνήθως έχουμε το εικονίδιο: ''Ο Υπολογιστής μου'' στην επιφάνεια εργασίας. Κάνοντας δεξί κλικ επάνω στο εικονίδιο μας ανοίγουν μερικές επιλογές, επιλέγουμε > ''διαχείριση'' και στο νέο αναδυόμενο επιλέγουμε > ''διαχείριση δίσκων''. Μόλις το πατήσουμε, μπαίνουμε στην καρτέλα της διαχείρισης δίσκων που μας έχει ''φόρα-μόστρα'' ότι σκληρό δίσκο ή cd-rom ή άλλη συσκευή, έχουμε συνδεμένο στον υπολογιστή μας εκείνη τη στιγμή. Δείτε στη φωτό παρακάτω…
Ας περάσουμε στη μορφοποίηση MBR – GPT
Τοποθετώντας ένα καινούριο δίσκο στον υπολογιστή μας συνήθως το σύστημα σε ρωτάει; Πως θέλετε να διαμορφώσετε το δίσκο σας; Σε MBR ή GPT; Και μάλιστα σε προειδοποιεί ότι σε MBR θα μπορείτε να χρησιμοποιήσετε δίσκο μέχρι 2TB. Άρα, εφόσον έχουμε ξεφύγει από την εποχή των παγετώνων (windows XP) και έχουμε win7 ή 8 ή 10, και εφόσον ήδη υπάρχουν δίσκοι των 8TB στην αγορά, εκτός του ότι έχουμε αυτή τη δυνατότητα επιλογής GPT, πρέπει να επιλέγουμε GPT. Αλλιώς το σύστημα από τα 2ΤΒ και άνω, δε θα τα διαβάζει.
MBR (master boot record) - GPT (GUID partition table)
οι όροι MBR (master boot record) και GPT (GUID partition table) αφορούν τις μεθόδους μορφοποίησης για τους σκληρούς δίσκους σε πολύ βασικό επίπεδο. Στην ιεραρχία βρίσκεται πρώτα το MBR ή το GPT, μετά έρχεται η δημιουργία των partitions και τέλος αυτά γίνονται format στο file system που θέλεις. Οι δίσκοι που έχουν διαμορφωθεί ως MBR υποστηρίζουν χωρητικότητα μέχρι 2 TB, ενώ οι GPT δίσκοι μέχρι 256 TB. Αυτό στα Windows, γιατί θεωρητικά μπορούν να φτάσουν μέχρι τα 9 ZETA-bytes.
Πως αλλάζουμε τη μορφοποίηση ενός δίσκου από MBR σε GPT ή το αντίθετο, σε ήδη υπάρχον δίσκο του υπολογιστή μας;
Πρέπει ο τόμος να είναι διαγραμμένος. Αν δεν είναι και πρέπει να γίνει αυτή η μορφοποίηση, πρέπει να πάρουμε σε κάποιον άλλο δίσκο Back up τα αρχεία μας και μετά μας δίνεται η δυνατότητα διαγραφής τόμου, οπότε να μας ανοίξει η επιλογή: ‘’Μετατροπή σε δίσκο MBR ή το αντίθετο.
Συνοπτικά, σε όλα τα νέα συστήματα, η μορφοποίηση που διαλέγουμε για ένα σκληρό μας δίσκο είναι πάντα GPT και αυτό διότι θα μπορεί το σύστημα να βλέπει τις χωρητικότητες των νέων δίσκων που ήδη αυτή τη στιγμή που γράφω , έχουν ξεπεράσει τα 8ΤΒ χωρητικότητας !!!
Επίσης, θα προσέξετε το εξής. Αν κάνετε δοκιμές, κάθε δίσκος (Ας πούμε ένας δίσκος 500GB) σε μορφοποίηση MBR θα μας δείχνει 465,76GB μέγεθος, ενώ σε μορφοποίηση GPT θα μας δείχνει 465,64GB. Μια μικρή διαφορά των 120MB περίπου. Αυτό δεν είναι τίποτε άλλο από τα MB που καταλαμβάνει σε κάθε δίσκο η μορφοποίηση. Με πιο απλά λόγια, θεωρήστε ότι είναι το λειτουργικό σύστημα των δίσκων. Στην GPT είναι λιγάκι μεγαλύτερο το λειτουργικό.
Διαχείριση δίσκων
Οι δίσκοι στη διαχείριση αναφέρονται ως: Δίσκος 0 – Δίσκος 1 – Δίσκος 2 κ.ο.κ. Θα δούμε στην αριστερή πλευρά κάθε δίσκου ένα μικρό κομμάτι που μας δίνει το όνομα του δίσκου, χωρητικότητα και αν βρίσκεται σε σύνδεση η όχι.
Πατώντας δεξί κλικ επάνω στο αριστερό σημείο οποιουδήποτε δίσκου, μας δίνει επιλογές όπως στη φωτό …
Βασικός Δίσκος
Βασικός δίσκος είναι η συνήθης μορφή που παίρνει ο κάθε νέος δίσκος που τοποθετούμε στον υπολογιστή μας. Αν κοιτάξουμε στο αριστερό μέρος του δίσκου στη διαχείριση δίσκων έχει την παρακάτω εμφάνιση…
Με το βασικό δίσκο έχουμε ''περιορισμένες'' δυνατότητες στο δίσκο μας. Δηλαδή δεν μπορούμε να κάνουμε καθρεπτιζόμενο τόμο και πολλά άλλα. Ένα άλλο παράδειγμα είναι ότι μπορούμε να τον χωρίσουμε μέχρι 3 δίσκους. Δηλαδή ενώ έχουμε ένα δίσκο, μπορούμε να τον χωρίσουμε σε ''κομμάτια'' και στον υπολογιστή θα φαίνεται σα να έχουμε 3 δίσκους! Για να έχουμε άλλες δυνατότητες πρέπει να μετατρέψουμε το δίσκο μας σε δυναμικό.
Δυναμικός δίσκος
Ένας δυναμικός δίσκος αλλάζει πρακτικά τον τρόπο με τον οποίο ο σκληρός δίσκος αντιλαμβάνεται και διαχειρίζεται τα διαφορετικά partitions στα οποία είναι χωρισμένος. Στον απλό, βασικό δίσκο, η πληροφορία σχετικά με τα partitions αποθηκεύεται σε αυτό που ονομάζεται "Partition Table", το οποίο μπορεί να είναι τύπου MBR ή GPT, και αφορά αποκλειστικά τον συγκεκριμένο δίσκο.
Αυτό σημαίνει πως το partition table ενός δίσκου δεν μπορεί να ορίσει partitions σε κάποιον άλλο δίσκο.Ο δυναμικός δίσκος δεν χρησιμοποιεί ένα partition table, αλλά μια βάση δεδομένων που ονομάζεται Logical Disk Manager, η οποία μπορεί να έχει τον έλεγχο πάνω στα partitions και άλλων δίσκων, εφόσον είναι δυναμικοί.
Αυτό σημαίνει πως ένας δυναμικός τόμος μπορεί να μην περιορίζεται σε ένα μόνο δίσκο, αλλά να επεκτείνεται και σε δεύτερο, ή και σε τρίτο. Επίσης αν ένας δίσκος μας, είναι δυναμικός μπορούμε να τον χωρίσουμε σε όσα κομμάτια επιθυμούμε, σε αντίθεση με τον βασικό που σταματάμε στα τρία.
Δείτε στη φωτό πως φαίνεται στη διαχείριση, ένας Δυναμικός τόμος. Για το παράδειγμα σας τον χώρισα σε 5 κομμάτια...
Το μειονέκτημα ενός δυναμικού δίσκου είναι ότι: Δεν μπορούμε να έχουμε εγκατάσταση ή εκκίνηση δύο λειτουργικών προγραμμάτων από αυτό το δίσκο.
Μετά από μετατροπή ενός δίσκου σε δυναμικό και εφόσον ο δίσκος έχει αρχεία μέσα, είναι αδύνατον να προχωρήσουμε σε οποιαδήποτε άλλη μορφοποίηση ή αλλαγή σε βασικό τόμο, απλό τόμο, GPT, MBR κλπ. Θα πρέπει πρώτα να μεταφέρουμε τα αρχεία μας σε έναν άλλο δίσκο, να αδειάσει ο Δυναμικός και μετά να τον φορμάρουμε - διαγράψουμε - τον κάνουμε οτιδήποτε άλλο. Υπάρχουν βέβαια εργαλεία τρίτων, που κάνουν αυτή τη δουλειά, αλλά δε θα μιλήσουμε για τρίτους σε αυτό το άρθρο, καθώς επίσης δε τα συνιστώ, εφόσον υπάρχει το εργαλείο: Διαχείριση δίσκων των Windows
Συρρίκνωση ή Επέκταση τόμου (δίσκου)
Πάμε >διαχείριση δίσκων > Δεξί κλικ επάνω στο δίσκο που θέλουμε να συρρικνώσουμε ή να επεκτείνουμε και μας ανοίγει η καρτέλα των επιλογών, διαλέγουμε αυτό που θέλουμε να κάνουμε…
Συρρίκνωση τόμου
Διαχείριση > Διαχείριση Δίσκων > συρρίκνωση τόμου > και ακολουθούμε τις επιλογές
Ορίζουμε το κατα πόσα MB θέλουμε να συρρικνώσουμε το δίσκο μας...
Ένας δίσκος, ότι και να είναι σε χωρητικότητα, μπορεί να συρρικνωθεί για πολλούς λόγους. Πχ, θέλουμε το υπόλοιπο κομμάτι του δίσκου να το κάνουμε έναν άλλο δίσκο !! Οπότε, αν πούμε ότι έχουμε ένα δίσκο 1ΤΒ και τα δεδομένα μας μέσα είναι 200GB μπορούμε να συρρικνώσουμε τον τόμο περίπου στα 750GB ! Άρα θα έχουμε ένα κομμάτι προς ότι χρήση θέλουμε.
Εφόσον έχει ξεκινήσει η συρρίκνωση ενός δίσκου, δε μπορούμε να κλείσουμε ή να βγάλουμε το δίσκο εκτός. Τα windows μας προειδοποιούν ότι ο δίσκος χρησιμοποιείται. Ο μόνος τρόπος να σταματήσουμε τη διαδικασία είναι το κλείσιμο του υπολογιστή μας ! Εκεί όμως θα έχουμε καταστροφικά αποτελέσματα για τα δεδομένα μας. Άρα κάνουμε υπομονή και περιμένουμε να τελειώσει η διαδικασία συρρίκνωσης και μετά κλείνουμε τον υπολογιστή μας. Συνήθως διαρκεί μερικά λεπτά, ανάλογα τη χωρητικότητα του δίσκου.
Επέκταση τόμου
Διαχείριση > Διαχείριση Δίσκων > επέκταση τόμου > και ακολουθούμε τις επιλογές.
Αντίθετα με το προηγούμενο βήμα, έχουμε ένα δίσκο που είναι 1ΤΒ αλλά στον υπολογιστή μας βλέπουμε τα 100GB. Αυτό συνήθως, γιατί κάποιος άλλος χρήστης έκανε κάποια συρρίκνωση πριν, ή εμείς τον είχαμε συρρικνώσει για να έχουμε 2 partitions ή για δικούς μας λόγους. Οπότε επιλέγουμε ‘’Επέκταση τόμου’’ και προχωράμε στις καρτέλες που ανοίγουν, συμφωνούμε με αυτά που μας προτείνουν τα Windows και επιλέγουμε ‘’επέκταση’’. Η διαδικασία ξεκινά και διαρκεί μερικά λεπτά, ανάλογα τη χωρητικότητα του δίσκου. Αν ο δίσκος είναι ήδη χωρισμένος σε δύο κομμάτια ονομασμένα, δε μπορεί να γίνει η επέκταση. Για να γίνει όμως η επέκταση θα πρέπει το κομμάτι δίσκου που θα πάρουμε να είναι άδειο και διαγραμμένο.
Καθρεπτιζόμενος τόμος ή προσθήκη ειδώλου κατοπτρισμού
Διαχείριση > Διαχείριση δίσκων > Προσθήκη ειδώλου κατοπτρισμού
Καθρεπτιζόμενος τόμος είναι το λεγόμενο RAID 1. Με αυτό το tip έχουμε τη δυνατότητα αυτόματης και μεγαλύτερης ασφάλειας των αρχείων μας. Πχ: Έχουμε ένα δίσκο 1ΤΒ και καθημερινά αρχεία διάφορα όπως ταινίες, φωτογραφίες κλπ. Αν πάθει κάτι ο μοναδικός μας δίσκος τότε έχουμε πρόβλημα να χάσουμε εντελώς τα αρχεία μας και σε πολλές περιπτώσεις να μη μπορούμε να τα ανακτήσουμε. Εκεί, έρχεται το tip: Καθρεπτισόμενος τόμος. Ο οποίος μας γλυτώνει από μπελάδες. Άρα, για να προχωρήσουμε σε δημιουργία καθρεπτιζόμενου τόμου χρειαζόμαστε τουλάχιστον ένα δίσκο ίδιας μάρκας και ίδιας χωρητικότητας για να δημιουργηθεί και να δουλέψει ο Καθρεπτιζόμενος τόμος με ασφάλεια.
Γράφοντας ένα αρχείο στο δίσκο μας, αυτόματα αυτό γράφεται και στο δίσκο που έχουμε ορίσει για είδωλο. Εμείς δεν καταλαβαίνουμε κάτι, το κάνει αυτόματα το σύστημα. Επίσης εμείς θα βλέπουμε πάντα ένα δίσκο στο: ‘’Ο Υπολογιστής μου’’, αν θέλουμε να δούμε και τον δεύτερο θα πάμε στη διαχείριση δίσκων, οι δίσκοι που είναι σε μορφή RAID1 (Καθρεπτιζόμενοι τόμοι) ξεχωρίζουν από το κόκκινο χρώμα, βλέπε φωτό ...
Επίσης μη ξεχνάμε ότι, στο είδωλο κατοπτρισμού η χωρητικότητα παραμένει όσο ο ένας δίσκος. Πχ: Αν έχουμε δύο δίσκους του 1ΤΒ δε σημαίνει ότι με το είδωλο θα έχουμε 2ΤΒ. Πάλι 1ΤΒ θα φαίνεται, αλλά είπαμε προέχει η ασφάλεια των δεδομένων μας.
Εξαρτάται και από τον controller του συστήματός μας, τι είδους καθρεπτιζόμενου τόμου μπορούμε να δημιουργήσουμε στον υπολογιστή μας.
Μπορούμε να έχουμε καθρεπτιζόμενο τόμο με δύο ή παραπάνω δίσκους. Που σημαίνει ότι αν χαλάσει ή αστοχήσει κάποιος, τα αρχεία μας υπάρχουν στο δεύτερο ή τρίτο κοκ δίσκο. Στο τέλος του άρθρου, σας δίνω ένα λινκ όπου μπορείτε να δείτε όλες τις μορφές RAID που υπάρχουν, τι χρειαζόμαστε και πως τις επιτυγχάνουμε.
Αλλαγή γράμματος Δίσκου
Διαχείριση > Διαχείριση δίσκων > αλλαγή του γράμματος ή της διαδρομής μονάδας δίσκου > αλλαγή
Αν προσέξετε σε κάθε δίσκο υπάρχει εκτός από το όνομα και ένα γράμμα δίπλα, το οποίο το παίρνει αυτόματα από το σύστημα. Δηλαδή, κάθε φορά που τοποθετούμε μια καινούργια συσκευή εντός του υπολογιστή μας ή μέσω θυρών USB, HDMI, E-SATA κλπ, τα windows αυτόματα ονομάζουν αυτή τη συσκευή με κάποιο γράμμα. Αυτό για να ξέρει το σύστημα τι κάνει και να μη μπερδεύονται οι συσκευές και τα αρχεία μας.
Αν πχ έχουμε ένα CD ROM δύο σκληρούς δίσκους μέσα στον υπολογιστή μας, τα γράμματα που είναι ήδη δεσμευμένα είναι τα: C – D – E . Το γράμμα C το παίρνει πάντα ο δίσκος που έχει μέσα το λειτουργικό μας, τα δεύτερο το παίρνει πάντα το CD-ROM και από κει και πέρα ότι συσκευή προσθέτουμε στο σύστημα παίρνει με αλφαβητική σειρά το δικό της γράμμα.
Ένα πολύ σημαντικό λοιπόν σε κάθε νέα συσκευή είναι ότι: Τοποθετώντας την στον υπολογιστή μας, αυτός μπορεί να μην την αναγνωρίσει, με αποτέλεσμα να παιδευόμαστε με τις ώρες γιατί δε φαίνεται η συσκευή που βάλαμε. Ενώ στο: Ο υπολογιστής μου, δε φαίνεται η συσκευή, στη διαχείριση δίσκων ΔΕΝ υπάρχει περίπτωση να μη φαίνεται, εκτός αν από αστοχία υλικού είναι κατεστραμμένη από την αγορά της, πράγμα σπάνιο. Μην αγχώνεστε. Πρέπει να μπούμε στη διαχείριση δίσκων και να δώσουμε εμείς χειροκίνητα γράμμα στη συσκευή μας!!
Με το που μπούμε στη διαχείριση, ο νέος δίσκος ή ο φορμαρισμένος δίσκος θα φαίνεται όπως ο μαύρος και χωρίς γράμμα, της εικόνας...
Επίσης στο: ''Ο Υπολογιστής μου'' φαίνονται μόνο όσοι δίσκοι έχουν γράμμα...
με το που δημιουργήσουμε ''Νέος τόμος'' και του δώσουμε και γράμμα....
...εμφανίζεται και στις συσκευές ώς: Νέος τόμος και το γράμμα που του δώσαμε...
Οπότε για να ονομάσουμε μια νέα συσκευή πάμε: Διαχείριση δίσκων > ‘’συσκευή που δε βλέπαμε, εδώ τη βλέπουμε, συνήθως με την σκέτη ονομασία ‘’νέος τόμος’’ > δεξί κλίκ επάνω στη συσκευή > αλλαγή του γράμματος ή της διαδρομής μονάδας δίσκου > προσθήκη γράμματος. Δίνουμε όποιο γράμμα επιθυμούμε από τα διαθέσιμα και είμαστε ΟΚ!!
Πως ξεχωρίζουμε τον κάθε δίσκο στη διαχείριση δίσκων με μια γρήγορη ματιά;
Κάθε μορφοποίηση παίρνει και ένα χρώμα στη διαχείριση δίσκων, όπως:
Μαύρο: Οι διαγραμμένοι τόμοι
Μπλέ: Οι Βασικοί δίκοι – απλοί τόμοι
Κόκκινο: Οι Καθρεπτιζόμενοι τόμοι (RAID)
Πράσινο: Οι Δυναμικοί δίσκοι
Πράσινο ανοιχτό: Οι λογικοί τόμοι των δυναμικών δίσκων
Στον παρακάτω σύνδεσμο μπορείτε να διαβάσετε τι είναι το RAID καθώς και πόσες μορφές RAID έχουμε και τι ακριβώς κάνει το καθένα: http://electricalnews.gr/texnologia/ypologistes/hardware/item/395-raid-0-100
